Film als Ondersteunde Communicatie (FaOC)
Iedereen communiceert met zowel verbale als non-verbale communicatievormen zoals mimiek, klanken, gesproken en/of geschreven woord en gebaren. Maar er is ook de visuele taal, bijvoorbeeld via foto’s en film, welke ingezet kan worden bij de communicatie en verhalen vertellen; Film als Ondersteunde Communicatie (FaOC). Elke gebeurtenis in het dagelijks leven, klein of groot, heeft de potentie om een verhaal te zijn die je wilt delen met een ander. Verhalen vertellen doe je samen, (Grove, 2014; Grove & Harwood, 2022). Door samen een verhaal te vertellen groeit een verhaal en leer je elkaar kennen. Wanneer spraak lastig is door een lichamelijke beperking, ziekte en/of psychische problematiek is verhalen vertellen vaak een grote uitdaging. Beeld, foto’s en/of film, kan ondersteuning bieden in het beschrijven van de context en de details van het verhaal. Beeld biedt een visuele toegang tot het verhaal.
Het doel van de FaOC methode is kinderen en jongeren, die moeilijk of niet spreken, te stimuleren om verhalen te vertellen. Verhalen vertellen en dagelijkse communicatie is het fundament voor taal en persoonlijke ontwikkeling. De zelfgemaakte film biedt de context en de details van een ervaringsverhaal waardoor deze ondersteuning biedt bij het vertellen van het verhaal. De film staat nooit op zichzelf maar is ondersteunend en aanvullend voor het vertellen van verhalen.
Het inzetten van Film als Ondersteunde Communicatie (FaOC) biedt de mogelijkheid dagelijkse communicatie leuker te maken en intussen de mondelinge taalvaardigheid verbeteren. Door de communicatie en de mondelinge taalvaardigheid te verbeteren hopen we dat de participatie van deze kinderen en jongeren verbeterd. Door meer en beter te communiceren, middels de inzet van ondersteunde communicatie, kun je makkelijker contact maken en participeren. Essentieel in het gehele proces is dat kinderen, jongeren en volwassen in contact komen en in gesprek gaan met anderen.
Vertellen zonder en met FaOC
In het FaOC project "Mijn Film, Mijn Verhaal" leerden kinderen en jongeren zelf films maken, Persoonlijke Visuele Storygrams (PVS). Vervolgens leerden ze hun PVS in te zetten als audiovisuele taal ter ondersteuning van het dagelijks verhalen vertellen op school en thuis. De deelnemers maakten in de thuisomgeving films over hun kamer, hun speelgoed of hun weekendsport. Op school maakten ze films over de lesjes, schoolreisjes, stage-werkzaamheden en hun spelletjes in de pauze. Daarnaast werden er verschillende activiteiten ondernomen om te filmen en verhalen over te vertellen zoals over de politie, de brandweer, racerunner-battles, vliegen bij de Hoogvliegers, of een popconcert. Met de opgedane kennis uit dit project en de nauwe samenwerking met de kinderen, hun ouders, scholen en revalidatiecentra is een praktische FaOC lesmethode ontwikkeld: De FaOC lesmethode Mijn Film, Mijn Verhaal. Deze lesmethode sluit aan op de doorlopende leerlijn mondelinge taalvaardigheid.
Parallel aan het praktijk project is het aan de Radboud Universiteit Nijmegen. Binnen dit onderzoek worden de effecten van FaOC bestudeert op dagelijkse converstatie's. Om dit te kunnen bestuderen is een codeer-model otwikkeld in samenwerking met de Dundee Universiteit, in Schotland, en de San francisco Universiteit. Dit codeer-model is omgezet naar een prakische FaOC scorekaart voor onderwijs en logopedie, en sluit aan op de doelen van de doorlopende leerlijn mondelinge taalvaardigheid.
